Overweeg je om je te laten steriliseren en wil je meer weten over een vasectomie? In dit artikel leggen we je stap voor stap uit wat je kunt verwachten van deze ingreep: van de procedure tot de voor- en nadelen van deze vorm van mannelijke anticonceptie.
Wat is een vasectomie?
Een vasectomie is een eenvoudige chirurgische ingreep waarbij de zaadleiders van de man worden doorgesneden en afgesloten. Hierdoor komt er geen sperma meer in het zaadvocht terecht en wordt bevruchting voorkomen. De zaadlozing blijft verder hetzelfde, alleen zonder zaadcellen.
De vasectomie geldt als een van de veiligste vormen van anticonceptie met een Pearl Index van 0,1 tot 0,2. Ter vergelijking: dat betekent dat slechts 1 tot 2 op de 1.000 vrouwen per jaar zwanger worden als hun partner een vasectomie heeft ondergaan. Houd er wel rekening mee dat deze ingreep géén bescherming biedt tegen soa’s.
Vasectomie versus castratie: het verschil
Hoewel de termen soms door elkaar worden gehaald, is een vasectomie iets heel anders dan castratie. Bij een vasectomie worden alleen de zaadleiders onderbroken. De hormoonproductie, erecties, het libido en de ejaculatie blijven gewoon bestaan. Je bent dus nog steeds seksueel actief, alleen onvruchtbaar.
Bij een castratie worden de testikels verwijderd of uitgeschakeld, wat leidt tot hormonale veranderingen, verlies van libido en mogelijke erectieproblemen. Een ingrijpend verschil dus.
Voor wie is een vasectomie geschikt?
Een vasectomie is een optie voor mannen die:
- Zeker weten dat ze geen (meer) kinderen willen.
- In een stabiele levensfase of relatie zitten.
- Bewust kiezen voor een permanente vorm van anticonceptie.
- Medische redenen hebben, zoals het vermijden van erfelijke aandoeningen.
De ingreep wordt meestal pas geadviseerd vanaf 30 jaar. Bespreek het altijd met je partner en laat je goed informeren door een uroloog.
De procedure: hoe werkt een vasectomie?
Een vasectomie wordt meestal poliklinisch uitgevoerd onder lokale verdoving en duurt zo’n 15 tot 30 minuten. Er zijn verschillende technieken:
- Klassieke methode: kleine insnijding met een scalpel.
- No-scalpel vasectomie: een prikgaatje in plaats van een snee.
- No-needle vasectomie: ook de verdoving gebeurt zonder naald.
In alle gevallen worden beide zaadleiders doorgesneden, een stukje verwijderd en de uiteinden dichtgebrand of afgebonden. De huid wordt meestal niet gehecht.
Nazorg en herstel
Na de ingreep kun je meestal snel weer naar huis. Vermijd zware inspanning, sport en seks in de eerste week. Koel het gebied eventueel met een coldpack om zwelling tegen te gaan.
LET OP:
je bent niet direct onvruchtbaar! Pas na 3 tot 4 maanden (of 20 ejaculaties) is het sperma vrij van zaadcellen. Laat dit controleren met een spermiogram.
Wat zijn de risico’s?
Een vasectomie is veilig, maar geen enkele ingreep is zonder risico. Mogelijke complicaties zijn:
- Zwelling of blauwe plekken
- Pijn in de balzak of lies
- Bijbalontsteking
- Zeldzaam: chronische pijn (post-vasectomiepijnsyndroom)
- Zeer zeldzaam: spontane rekanalisatie van de zaadleiders
De kans op ernstige complicaties is klein. De ingreep is bovendien minder belastend dan vrouwelijke sterilisatie.
Is de ingreep tegen te draaien?
In theorie is refertilisatie mogelijk: de zaadleiders worden dan weer aan elkaar gehecht. Maar let op: dit is een kostbare ingreep en de kans op succes is beperkt (30–70%). Daarom wordt een vasectomie altijd beschouwd als definitief.
Veelgestelde vragen
Is een vasectomie 100% veilig?
Bijna wel. De Pearl Index van 0,1–0,2 maakt het een van de meest betrouwbare methoden. Maar niets is 100% gegarandeerd.
Heeft een vasectomie invloed op je seksleven?
Nee. Je libido, erecties en orgasmes blijven hetzelfde. Alleen de zaadcellen ontbreken in het sperma.
Hoe snel mag je weer seks hebben?
Wacht minstens een week. Gebruik tot de spermatest een ander anticonceptiemiddel.
Is er risico op prostaatkanker?
Er is nog geen wetenschappelijk bewijs voor een direct verband tussen vasectomie en prostaatkanker.
Conclusie: vasectomie als definitieve anticonceptie
Een vasectomie is een betrouwbare, veilige en relatief eenvoudige manier van permanente anticonceptie voor mannen. De procedure is snel en met een lage kans op complicaties. Laat je goed voorlichten, bespreek het met je partner en maak een bewuste keuze. Zo weet je zeker dat je klaar bent voor deze definitieve stap.
