De minipil: anticonceptiepil zonder oestrogeen

Hormonale anticonceptie zonder oestrogeen: de minipil is een hormonale anticonceptiemethode zonder oestrogeengerelateerde bijwerkingen. In plaats daarvan biedt het hormoon progestageen betrouwbare bescherming tegen een ongewenste zwangerschap. Vooral voor vrouwen die oestrogeen niet verdragen of borstvoeding geven, is de progestageenpil een goede optie. 

WAT IS EEN MINIPIL? 

De minipil is een effectieve anticonceptiepil die slechts één hormoon bevat: progestageen. In tegenstelling tot de klassieke pil (combinatiepil) bevat ze geen oestrogenen – en dat is haar grootste voordeel. Het is vaak de betere keuze voor moeders die borstvoeding geven, vrouwen met bepaalde gezondheidsproblemen of iedereen die minder hormonale ‘belasting’ wenst. 

HOE WERKT DE MINIPIL? 

Om zwangerschap effectief te voorkomen, gebruikt de minipil verschillende methoden. Zo maakt ze het slijm in de baarmoederhals zo dik dat sperma er niet doorheen kan. Bovendien voorkomt ze dat het baarmoederslijmvlies zich goed ontwikkelt, waardoor een bevruchte eicel zich niet kan innestelen. Nieuwere minipillen onderdrukken ook de eisprong. 

WELKE MINIPILLEN ZIJN ER? 

Progestageenpillen verschillen op basis van het actieve ingrediënt, wat invloed heeft op hun werking en gebruik. 

MINIPIL LEVONORGESTREL 

Deze actieve stof zorgt ervoor dat het slijm in de baarmoederhals zo dik wordt dat sperma de baarmoederhals niet kan passeren. Daarnaast wordt het baarmoederslijmvlies niet volledig opgebouwd, waardoor eicellen zich niet kunnen innestelen. Maar let op: deze minipil vereist discipline! Je moet haar iedere dag op hetzelfde tijdstip innemen, want als je haar meer dan drie uur vergeet, kan de bescherming afnemen. 

MINIPIL DESOGESTREL 

Naast de gebruikelijke werkingsmechanismen van de minipil, zoals verdikking van het slijm en veranderingen in het baarmoederslijmvlies, legt deze variant de eisprong volledig lam. Dit geeft je extra bescherming. Je hebt ook meer speelruimte bij het innemen – tot twaalf uur uitstel is toegestaan, waardoor ze bijzonder geschikt is voor dagelijks gebruik. 

MINIPIL DROSPIRENON 

Deze minipil blokkeert ook de eisprong en biedt je een flexibele innametijd van maximaal 24 uur. 

WELKE MINIPIL IS HET BESTE? 

Drie werkzame stoffen, drie varianten: welke minipil het beste bij jou past, hangt af van je levensstijl en behoeften. Minipillen met levonorgestrel vereisen precisie: ze moeten dagelijks op hetzelfde tijdstip worden ingenomen, met maximaal drie uur speling. 

Voor meer flexibiliteit zijn varianten met desogestrel of drospirenon beter, omdat ze tot twaalf of 24 uur later kunnen worden ingenomen. Bespreek met je arts welke minipil het beste bij je past. 

MINIPIL: DE VOOR- EN NADELEN 

De progestageenpil is een populaire optie onder anticonceptiemethoden, vooral voor vrouwen die oestrogenen willen vermijden of borstvoeding geven. Maar zoals alle anticonceptiemiddelen heeft ook de minipil voor- en nadelen. 

VOORDELEN VAN DE PROGESTAGEENPIL 

• Werkt direct: zoek je een anticonceptiemethode die onmiddellijk werkt? Met de minipil ben je vanaf de eerste inname beschermd. 
• Oestrogeenvrij: is jouw lichaam niet dol op oestrogenen? De progestageenpil bevat geen oestrogenen en is ideaal voor vrouwen die ze moeten vermijden (of willen). 
• Compatibel met borstvoeding: borstvoeding en anticonceptie gaan prima samen met de minipil. Ze beïnvloedt de melkproductie niet en bevat geen hormonen die in de moedermelk terechtkomen. 
• Vruchtbaarheid blijft intact: wil je snel zwanger raken na stoppen? Na het stoppen zal je vruchtbaarheid zich snel herstellen, zelfs na langdurig gebruik. 

NADELEN VAN DE PROGESTAGEENPIL 

• Geen bescherming tegen infecties: zoals alle pilpreparaten biedt ook de minipil geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. 
• Strikte innametijd: herinnert je telefoon je aan alles wat belangrijk is? Perfect! De minipil moet dagelijks worden ingenomen, anders loop je het risico zwanger te worden. 
• Niet de meest veilige keuze: op het gebied van veiligheid kunnen andere anticonceptiepillen betrouwbaarder zijn; combinatiepillen zijn bijvoorbeeld effectiever. 
• Onregelmatige cyclus: spotting en een onregelmatige cyclus zijn mogelijke bijwerkingen. 

HOE NEEM IK DE MINIPIL? 

Het gebruik van de minipil verschilt van combinatiepillen, waarbij na 28 dagen een pauze van zeven dagen geldt: de progestageenpil wordt dagelijks ingenomen – zonder pauze. 

WANNEER BEGINT DE MINIPIL TE WERKEN? 

Begin idealiter op de eerste dag van je menstruatie met de pil, zodat je vanaf het begin beschermd bent. Als je later in je cyclus begint, moet je gedurende de volgende zeven dagen een ander voorbehoedsmiddel gebruiken. 

STOPPEN MET DE MINIPIL 

Wil je zwanger worden of overstappen op een hormoonvrije anticonceptiemethode? Je kunt op elk moment stoppen met de minipil – het beste na het huidige blaasje. Je lichaam heeft dan wat tijd nodig om zich aan te passen: cyclische chaos, huidproblemen of hevigere menstruaties zijn mogelijk tijdens deze fase. 

MINIPIL VERGETEN 

De pil vergeten? Geen paniek! Neem de vergeten pil zo snel mogelijk in – zelfs als dat betekent dat je twee tabletten op één dag moet innemen. Daarna ga je door op de gebruikelijke tijd. Belangrijk: gedurende de volgende zeven dagen moet je extra anticonceptie gebruiken, zoals een condoom. Als je onbeschermde seks had voordat je de pil vergat, is er kans op zwangerschap. Het kan nuttig zijn om in zo’n geval te overleggen met je gynaecoloog over de volgende stappen. 

HOE VEILIG IS DE MINIPIL? 

De minipil is een betrouwbare anticonceptiemethode, mits je je aan de regels houdt. Met een Pearl Index van 0,1 tot 4,3 toont ze haar effectiviteit aan: hoe lager de waarde, hoe minder zwangerschappen bij correct gebruik. 

Let op: bij spijsverteringsproblemen zoals diarree of braken binnen drie tot vier uur na inname zakt de Pearl Index aanzienlijk. Extra anticonceptie is dan noodzakelijk. 

DE MINIPIL EN ANDERE ANTICONCEPTIEMETHODEN VERGELEKEN IN DE PEARL INDEX 

RISICO’S EN BIJWERKINGEN VAN DE MINIPIL 

De minipil is praktisch, maar kan ook nadelen hebben. Mogelijke bijwerkingen zijn: 

• Onregelmatige bloedingen 

• Huidproblemen 

• Stemmingswisselingen 

• Hoofdpijn 

• Weinig zin in seks 

• Gespannen gevoel in de borsten 

VEELGESTELDE VRAGEN OVER DE MINIPIL 

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN DE PIL EN DE MINIPIL?

De klassieke pil is een combinatiepreparaat met oestrogeen en progestageen. Deze combinatie voorkomt de eisprong, verdikt het cervixslijm en verandert het baarmoederslijmvlies. De minipil bevat alleen progestageen en is dus geschikt voor vrouwen die oestrogenen willen of moeten vermijden. Afhankelijk van het type zorgt ze ervoor dat sperma moeilijk kan doordringen en/of dat er geen eisprong plaatsvindt. 

WAT ZIJN DE NADELEN VAN DE MINIPIL?

Mogelijke nadelen zijn onregelmatige bloedingen, stemmingswisselingen, acne, hoofdpijn of minder zin in seks. Bovendien moet je de pil dagelijks innemen en biedt deze geen bescherming tegen soa’s. 

HEB JE NOG JE MENSTRUATIE ALS JE DE MINIPIL GEBRUIKT?

Menstruatie wordt onvoorspelbaarder. Sommige vrouwen ervaren spotting of helemaal geen bloeding. Vooral minipillen met desogestrel kunnen een verstoorde cyclus veroorzaken. 

VOOR WIE IS DE MINIPIL GESCHIKT?

Voor vrouwen die borstvoeding geven, oestrogenen willen vermijden of extra gevoelig zijn voor bijwerkingen van combinatiepillen. Let op: minipillen met levonorgestrel vereisen veel discipline qua timing. 

WAT KOST DE MINIPIL?

Afhankelijk van de werkzame stof: 

• Desogestrel: €19–31 voor drie maanden 

• Levonorgestrel: rond de €40 

• Drospirenon: rond de €45 

Grotere verpakkingen zijn vaak voordeliger. De verzekering vergoedt de kosten tot je 22e. 

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN MONOFASE- EN MEERFASE-PILLEN?

Monofasepillen bevatten steeds dezelfde hormoondosering. Meerfasepillen volgen de natuurlijke cyclus met variërende doseringen. Beide zijn even betrouwbaar. 

KAN IK ZWANGER WORDEN ONDANKS HET GEBRUIK VAN DE MINIPIL?

Dat kan, vooral als je een pil vergeet of te laat inneemt. Bij onregelmatig gebruik kan het aantal zwangerschappen oplopen tot 70 per 1000 vrouwen per jaar. Consistent gebruik verhoogt de betrouwbaarheid sterk. 

HOE SNEL KAN IK ZWANGER WORDEN NA STOPPEN MET DE MINIPIL?

In principe kun je meteen zwanger worden zodra je stopt. Het kan even duren voordat je cyclus zich normaliseert, maar je vruchtbaarheid herstelt zich snel. 

WORD JE DIK VAN DE MINIPIL?

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat de minipil direct tot gewichtstoename leidt. Gewichtsschommelingen kunnen door andere factoren worden veroorzaakt. Maak je je zorgen? Bespreek het met je gynaecoloog. 

CONCLUSIE: MINDER BIJWERKINGEN, MEER DISCIPLINE 

De minipil is een uitstekende keuze als je oestrogenen wilt vermijden of anticonceptie zoekt tijdens de borstvoedingsperiode. Ze is effectief, maar vereist nauwkeurigheid. Mogelijke bijwerkingen zoals onregelmatige menstruatie of huidklachten kunnen optreden, maar zijn vaak mild. Belangrijkste aandachtspunt: neem haar elke dag op hetzelfde tijdstip voor optimale bescherming.