Nooit meer je pil vergeten: een hormoonstaafje is een veilige optie als je ontspannen wilt genieten van anticonceptie. Maar het middel komt niet zonder bijwerkingen. Je leert hier hoe het hormoonstaafje werkt, hoe veilig het is en welke symptomen kunnen optreden.
Wat is een hormoonstaafje?
Het hormoonstaafje (ook bekend als anticonceptiestaafje of hormoonimplantaat) is een flexibele plastic staaf, ongeveer zo groot als een lucifer, die onder de huid wordt geplaatst. Het voordeel is dat het je langdurig beschermt tegen ongewenste zwangerschappen. Maar hoe lang werkt het hormoonimplantaat? Het anticonceptiestaafje blijft maximaal drie jaar in het lichaam aanwezig. In deze periode geeft het het hormoon etonogestrel af, een progestageen. Dit hormoon lijkt op progesteron, een stof die het lichaam van nature aanmaakt.
Permanent beschermd: zo werkt het hormoonimplantaat
Zoals de naam al zegt, bevat het hormoonstaafje het hormoon progestageen, dat continu vrijkomt en in je bloedbaan terechtkomt. Het hormoon zit ook in andere anticonceptiemethoden, zoals de pil of de hormonale spiraal. In dit geval zorgt etonogestrel ervoor dat het baarmoederhalsslijm dikker wordt, zodat sperma niet meer kan doordringen. Daarnaast remt het de opbouw van het baarmoederslijmvlies om te voorkomen dat eicellen zich innestelen.
Bang voor pijn? Zo wordt het hormoonimplantaat ingebracht
Een kleine prik onder plaatselijke verdoving: het hormoonstaafje mag uitsluitend door ervaren artsen worden ingebracht, omdat het een kleine chirurgische ingreep betreft. Je ligt op je zij en buigt je arm zodat je hand onder je hoofd rust. Je gynaecoloog verdooft een plek aan de binnenkant van je bovenarm en maakt dan een incisie van ongeveer twee millimeter. Het hormoonstaafje wordt eenvoudig onder de huid geschoven. Op het kleine wondje komt een pleister, die je na een paar dagen kunt verwijderen. Het implantaat is van buitenaf niet zichtbaar, maar zou wel te voelen moeten zijn.
Het anticonceptiestaafje wordt meestal ingebracht tussen de tweede en de vijfde dag van de cyclus. Je kunt het ook op andere dagen laten plaatsen, maar dan moet je in de eerste zeven dagen extra beschermen met een condoom. Je ontvangt een patiëntkaart bij het staafje. Op deze kaart staat wanneer en door wie het staafje is geplaatst.
Voor het verwijderen is weer een kleine incisie nodig en wordt het staafje eruit gehaald. Dit lukt niet altijd in één keer. Als alles goed gaat, duurt de ingreep slechts een paar minuten. Wil je een nieuw staafje, dan kan het direct worden ingebracht.
# Zelfcheck
Als je een hormoonstaafje hebt, moet je regelmatig controleren of het nog op zijn plaats zit. Is dat niet zo, dan moet je naar je arts. Want als het staafje beweegt, moet het onmiddellijk worden verwijderd.
Voor- en nadelen van het anticonceptiestaafje
Het anticonceptie-implantaat wordt beschouwd als veilig en is een gemakkelijke manier om zwangerschap te voorkomen. Klinkt dat te mooi om waar te zijn? Dat klopt. Het staafje heeft natuurlijk ook nadelen door de aanwezige hormonen.
Voordelen van het hormoonimplantaat
- bescherming voor drie jaar
- spontane seks mogelijk
- geen verminderde bescherming door overgeven of diarree
- geen gebruiksfouten mogelijk
- zwangerschap direct mogelijk na verwijdering
- minder menstruatieklachten – dankzij het hormoonimplantaat
Nadelen van het hormoonimplantaat
- bijwerkingen van hormonen
- geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen
- zeldzaam: verplaatsing van het implantaat
- hoge kosten
- incidenteel infecties bij het inbrengen van het staafje
De bijwerkingen van het hormoonimplantaat
Neem je hormonen in, dan beïnvloedt dat de natuurlijke hormoonbalans van je lichaam. Het resultaat: bijwerkingen. Deze verschillen van vrouw tot vrouw. Met andere woorden, ze kunnen bij jou sterker of zwakker zijn. Overweeg dus of je deze klachten wilt accepteren:
- Verminderde menstruatiebloedingen, maar vaak treden er tussentijdse bloedingen op.
- Haaruitval en acne.
- Depressieve stemmingen en stemmingswisselingen.
- Het uitblijven van de menstruatie.
- Verminderde zin in seks.
- Verhoogd risico op osteoporose door oestrogeentekort.
- Hoofdpijn.
- Gevoelige borsten.
#Goed om te weten
Omdat de kosten voor het anticonceptiestaafje behoorlijk hoog zijn, is het verstandig vooraf te testen of je de hormonen verdraagt. Veel artsen raden aan om drie maanden een minipil met dezelfde hormonen te nemen, zodat je de bijwerkingen kunt inschatten.
Hoe veilig is het hormoonstaafje?
Ben je op zoek naar uitstekende bescherming tegen zwangerschap? Dan is het hormoonstaafje een uitstekende keuze. De Pearl-Index ligt tussen 0,01 en 0,1. Dit geeft aan hoeveel van de 1000 vrouwen binnen een jaar zwanger worden terwijl ze een anticonceptiemiddel gebruiken. Bij het hormoonstaafje was dat minder dan één vrouw per 1000. Je hebt hiermee meer zekerheid dan met de pil, het condoom of het diafragma. Een van de redenen voor deze hoge betrouwbaarheid is dat toepassingsfouten bijna uitgesloten zijn.
Het hormoonstaafje in de Pearl-Index vergeleken met andere anticonceptiemiddelen
Kosten van het anticonceptiestaafje: hoeveel kost een hormoonimplantaat?
Om de kosten van het hormoonstaafje te dragen, moet je helaas diep in de buidel tasten. Het plaatsen van het staafje kost tussen de 300 en 400 euro. Voor het verwijderen komt er nog eens zo’n 40 euro bij. Goed nieuws voor iedereen onder de 22: veel zorgverzekeraars vergoeden de kosten van anticonceptie. Ben je ouder dan 22, dan moet je helaas zelf betalen.
Conclusie: veilige anticonceptie met hormonen gaat niet zonder bijwerkingen
Het hormoonstaafje biedt je vooral één ding: rust. Als je in een relatie zit waarin het risico op soa’s erg laag is, kan het implantaat een veilige vorm van anticonceptie zijn. Het is echter belangrijk om vooraf met je gynaecoloog te overleggen over de bijwerkingen. Deze kunnen helaas bij geen enkele hormonale anticonceptiemethode geheel worden uitgesloten, en veel vrouwen verwijderen het staafje vroegtijdig vanwege de bijwerkingen. Denk er dus goed over na en test het uit!
