Seks hebben zonder angst voor je gezondheid? Dat kan als je weet hoe je jezelf beschermt. HIV is een virus dat zonder behandeling ernstige gevolgen kan hebben, maar met de juiste therapie kun je er goed mee leven. In dit artikel lees je alles over HIV en AIDS: van symptomen en overdracht tot diagnose en behandeling. Plus: hoe je jezelf en je partner beschermt.
Wat is HIV?
HIV staat voor humaan immunodeficiëntievirus. Het tast je immuunsysteem aan door specifieke afweercellen (CD4-cellen) te vernietigen. Zonder behandeling verzwakt je afweer, waardoor je vatbaarder wordt voor infecties en ziektes. HIV nestelt zich in je lichaam en blijft daar levenslang aanwezig.
Er zijn twee typen HIV:
- HIV-1: de meest voorkomende variant wereldwijd.
- HIV-2: minder besmettelijk, komt vooral voor in West-Afrika.
Wat is AIDS?
AIDS is het laatste stadium van een onbehandelde HIV-infectie. De afkorting staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome. Je immuunsysteem is dan zo verzwakt dat zelfs onschuldige infecties ernstig of levensbedreigend kunnen worden.
Niet iedereen met HIV krijgt AIDS. Dankzij antiretrovirale therapie (ART) kan de ontwikkeling naar AIDS meestal worden voorkomen.
Hoe wordt HIV overgedragen?
HIV wordt uitsluitend overgedragen via lichaamsvloeistoffen met een hoge virusconcentratie:
- Bloed
- Sperma en voorvocht
- Vaginaal vocht
- Moedermelk
De meest voorkomende overdrachtsroutes:
- Onbeschermde vaginale of anale seks
- Delen van naalden of spuiten bij drugsgebruik
- Van moeder op kind tijdens zwangerschap, bevalling of borstvoeding
HIV wordt niet overgedragen via zoenen, handen schudden, toiletgebruik, gedeeld servies of insectenbeten.
Symptomen van HIV
1. Acute infectie (2-4 weken na besmetting)
- Griepachtige klachten: koorts, keelpijn, huiduitslag, gezwollen lymfeklieren
- Nachtelijk zweten
2. Latente fase
- Geen klachten, maar het virus blijft zich vermenigvuldigen
3. Symptomatische fase
- Gewichtsverlies
- Langdurige diarree
- Schimmelinfecties
- Nachtelijk zweten
4. AIDS-stadium
- Ernstige infecties (bijv. longontsteking, hersenontsteking)
- Bepaalde vormen van kanker (bijv. Kaposi-sarcoom)
HIV-diagnose
De enige manier om zeker te weten of je HIV hebt, is een test. Dat kan via:
- Bloedonderzoek bij huisarts, GGD of kliniek
- HIV-zelftest (voor thuisgebruik)
Houd rekening met de windowperiode: de tijd tussen besmetting en het moment waarop HIV aantoonbaar is. Laat je na risicocontact minstens 6 weken later opnieuw testen.
ART bestaat uit een combinatie van medicijnen die:
- De virusgroei remmen
- Het immuunsysteem beschermen
- De kans op AIDS drastisch verkleinen
Bij goed gebruik daalt de viruswaarde tot onder de detecteerbare grens. Dan geldt: niet detecteerbaar = niet overdraagbaar (n=n). Je bent dan niet besmettelijk via seks.
⚠️LET OP:
ART geneest HIV niet. Je moet het levenslang blijven gebruiken.
HIV voorkomen: zo bescherm je jezelf
- Condooms en beflapjes: beschermen tegen HIV en andere soa’s
- PrEP: een preventieve HIV-pil voor mensen met verhoogd risico
- PEP: een noodbehandeling na risicocontact, binnen 72 uur starten
- Geen naalden delen: gebruik altijd steriele materialen
- Testen: laat je regelmatig testen bij wisselende partners
Leven met HIV
Dankzij moderne medicijnen kunnen mensen met HIV een vrijwel normaal leven leiden. Toch blijven er uitdagingen:
- Dagelijkse medicatie
- Emotionele verwerking en stigma
- Openheid naar (seks)partners
Steun vind je bij:
- Hiv Vereniging Nederland
- Soa Aids Nederland
- Zelfhulpgroepen en gespecialiseerde artsen
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen HIV en AIDS?
HIV is het virus. AIDS is het eindstadium waarin je afweer sterk is aangetast.
Kun je HIV krijgen door zoenen?
Nee, HIV wordt niet overgedragen via speeksel.
Is HIV te genezen?
Nog niet. Maar met medicatie blijft het virus onder controle.
Kan iemand met HIV seks hebben zonder condoom?
Ja, als de virale lading ondetecteerbaar is en er geen andere soa’s zijn. Wel altijd overleggen met je partner.
Hoelang kun je leven met HIV?
Met therapie is de levensverwachting vergelijkbaar met die van mensen zonder HIV.
Conclusie: kennis = kracht
HIV is niet langer een doodvonnis. Met de juiste behandeling kun je gezond, actief en gelukkig leven. Voorlichting, preventie en regelmatige tests helpen om de verspreiding van het virus te stoppen. Laten we stigma’s doorbreken en samen werken aan een toekomst zonder AIDS.
