Wat is gonorroe (druiper)?
Gonorroe, in de volksmond ook bekend als druiper, is een van de meest voorkomende soa’s ter wereld. De infectie wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae, ook wel gonokokken genoemd. Deze bacteriën nestelen zich vooral in de slijmvliezen van de geslachtsdelen, anus, keel en soms zelfs de ogen.
Wordt de infectie op tijd ontdekt, dan is behandeling goed mogelijk. Maar door toenemende antibioticaresistentie vormt gonorroe wereldwijd een groeiende uitdaging. In dit artikel lees je alles over de oorzaken, symptomen, mogelijke complicaties en behandeling van deze soa.
Hoe raak je besmet met gonorroe?
Gonorroe wordt overgedragen door direct contact met besmette slijmvliezen. Dat gebeurt meestal via onbeschermde vaginale, orale of anale seks. Ook het delen van niet goed gereinigde seksspeeltjes kan tot besmetting leiden.
Zonder condoom is de kans op overdracht aanzienlijk groter. Ook tijdens de bevalling kan een moeder de infectie op haar baby overdragen, wat ernstige oogontstekingen kan veroorzaken. Daarom worden zwangere personen bij controles standaard getest op soa’s.
Wie loopt extra risico?
Iedereen die seks heeft kan gonorroe oplopen, maar sommige groepen lopen extra risico:
- Mensen met meerdere seksuele partners
- Jongeren tussen de 15 en 25 jaar
- Mannen die seks hebben met mannen
- Mensen met een andere soa
- Mensen die drugs gebruiken of sekswerk doen
Bij vrouwen kan een verstoorde vaginale flora (bijvoorbeeld door antibiotica of overmatige hygiëne) de kans op een infectie vergroten.
Symptomen van gonorroe
Gonorroe kan heel uiteenlopende klachten geven — en soms helemaal geen. Dit maakt het lastig te herkennen. Regelmatig testen is dus belangrijk, zeker als je tot een risicogroep behoort.
Bij mannen:
- Etterige, geelgroene afscheiding uit de plasbuis
- Pijn of branderig gevoel bij het plassen
- Roodheid of zwelling rond de opening van de plasbuis
- Pijn of zwelling in de testikels (bij uitbreiding naar de bijbal)
Bij vrouwen:
- Verhoogde, vaak groenige of geelachtige vaginale afscheiding
- Bloedingen tussen menstruaties in
- Pijn of branderig gevoel bij het plassen
- Pijn in de onderbuik
- Pijn bij het vrijen
Bij vrouwen blijft gonorroe vaak onopgemerkt, wat het risico op complicaties vergroot.
Gonorroe op andere plekken in het lichaam
De bacterie kan ook andere delen van het lichaam infecteren:
- Endeldarm: jeuk, pijn of afscheiding uit de anus
- Keel: keelpijn, heesheid of slikproblemen (meestal zonder klachten)
- Ogen: roodheid, zwelling, pusvorming — vooral bij pasgeborenen, maar ook bij volwassenen via handcontact
Wat als je gonorroe niet behandelt?
Zonder behandeling kan gonorroe leiden tot ernstige complicaties:
Bij mannen:
- Bijbalontsteking, met mogelijk blijvende schade
- Prostaatontsteking
- Vernauwing van de plasbuis
- Problemen met vruchtbaarheid
Bij vrouwen:
- Infecties van de baarmoeder, eileiders of eierstokken (PID)
- Verklevingen en littekenweefsel in het bekken
- Chronische buikpijn
- Onvruchtbaarheid of buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Bij iedereen:
In zeldzame gevallen kan gonorroe via het bloed leiden tot gewrichtsontstekingen, huiduitslag, hart- of hersenvliesontsteking.
Diagnose: hoe weet je of je gonorroe hebt?
Een arts kan gonorroe vaststellen met een combinatie van:
- Gesprek over klachten en seksueel gedrag
- Lichamelijk onderzoek (inclusief gynaecologisch onderzoek bij vrouwen)
- Afname van uitstrijkjes (urinebuis, vagina, keel of anus)
- Urinetest (eerste ochtendurine werkt het best)
- Laboratoriumtests (bijv. PCR-test of kweek)
Bij verdenking op resistentie wordt er ook een antibiogram gemaakt om te bepalen welk antibioticum het beste werkt.
Behandeling van gonorroe
Gonorroe wordt behandeld met een combinatietherapie van antibiotica: meestal een injectie met ceftriaxon en een orale dosis azitromycine. Deze aanpak werkt ook tegen chlamydia, dat vaak tegelijk voorkomt.
Let op:
- Vermijd seks tot de behandeling is afgerond
- Laat je na 1 à 2 weken opnieuw testen om zeker te zijn dat je genezen bent
- Laat ook je sekspartners testen en behandelen
Behandeling tijdens de zwangerschap
Gonorroe tijdens de zwangerschap vraagt om extra zorg. De infectie verhoogt het risico op vroeggeboorte en kan tijdens de bevalling worden overgedragen op de baby. Vroege opsporing en behandeling met veilige antibiotica zijn daarom cruciaal. Pasgeborenen krijgen soms preventief een antibioticazalf in de ogen.
Voorkomen is beter dan genezen
Je kunt gonorroe voorkomen met een paar eenvoudige maatregelen:
- Gebruik altijd condooms of beflapjes bij nieuwe of wisselende partners
- Laat je regelmatig testen op soa’s
- Bespreek je seksuele gezondheid openlijk met je partner(s)
- Wees voorzichtig met seks onder invloed van alcohol of drugs
Veelgestelde vragen
Hoe herken ik gonorroe?
Afscheiding uit de penis of vagina, branderig gevoel bij het plassen, tussentijdse bloedingen of buikpijn. Maar soms zijn er helemaal geen klachten.
Is gonorroe gevaarlijk?
Zonder behandeling wel. Het kan leiden tot onvruchtbaarheid, chronische pijn en verhoogde kans op HIV.
Is gonorroe te genezen?
Ja. Met de juiste antibiotica is gonorroe meestal goed te behandelen.
Kan gonorroe vanzelf overgaan?
Dat is uitzonderlijk. De bacterie blijft vaak in het lichaam en kan blijvende schade veroorzaken. Behandeling is altijd nodig.
Conclusie: laat je testen, behandel op tijd
Gonorroe is vervelend, maar met een vroege diagnose goed te behandelen. Gebruik bescherming, laat je testen en bespreek soa’s open met je partner(s). Zo zorg je niet alleen voor je eigen gezondheid, maar ook die van anderen.
