Je lijf voelt anders, je stemming gaat alle kanten op en de kleinste dingen kunnen je ineens uit balans brengen. Voor veel mensen is de periode voor de menstruatie allesbehalve makkelijk. Het premenstrueel syndroom (PMS) komt met fysieke én mentale klachten die je uit je doen kunnen brengen. Maar waar komt PMS vandaan, hoe weet je of je het hebt – en belangrijker: wat kun je doen om je beter te voelen? In deze gids vind je heldere antwoorden.
Wat is PMS?
PMS staat voor premenstrueel syndroom en verwijst naar een reeks klachten die kunnen optreden in de dagen vóór je menstruatie. Denk aan gespannen borsten, buikpijn, hoofdpijn, prikkelbaarheid of neerslachtigheid.
De boosdoener? Hormonale schommelingen na de eisprong. Hoe sterk de klachten zijn, verschilt per persoon. Het goede nieuws? De symptomen verdwijnen meestal zodra je menstruatie begint.
Typische symptomen van PMS
Fysiek: – Vocht vasthouden (ook in handen, voeten en gezicht)
– Gevoelige of gespannen borsten
– Hoofdpijn, rugpijn of migraine
– Vermoeidheid of slaapproblemen
– Buikpijn, krampen of spijsverteringsklachten
– Huidproblemen, misselijkheid, wisselende eetlust
Mentaal: – Stemmingswisselingen of somberheid
– Prikkelbaarheid of boosheid
– Angst, spanning of paniekgevoelens
– Verminderde concentratie of motivatie
– Minder zelfvertrouwen of emotionele instabiliteit
PMS of toch zwanger?
Sommige symptomen lijken sterk op beginnende zwangerschapsverschijnselen: gevoelige borsten, misselijkheid, vermoeidheid… Toch zijn er verschillen:
PMS: – Temperatuur daalt weer
– Menstruatie komt op gang
Zwangerschap: – Temperatuur blijft verhoogd
– Menstruatie blijft uit
– Mogelijk: innestelingsbloeding, misselijkheid en vaak plassen
Wat is PMDS?
PMDS (premenstruele dysfore stoornis) is een ernstige vorm van PMS, waarbij de psychische klachten zwaarder zijn. Denk aan intense stemmingswisselingen, huilbuien, angsten of gevoelens van hopeloosheid.
Het heeft te maken met hoe je hersenen reageren op hormonen zoals progesteron na de eisprong. Belangrijk om te weten: dit ligt niet aan jou, maar aan je biologie. Praat met je huisarts of gynaecoloog als je dit herkent.
Wat veroorzaakt PMS?
– Hormonale schommelingen: oestrogeen daalt, progesteron stijgt na de eisprong
– Genetische aanleg: PMS komt vaker voor binnen families
– Serotoninetekort: kan je stemming beïnvloeden
– Tekorten aan mineralen: zoals magnesium of calcium
Hoelang duren PMS-klachten?
PMS komt alleen voor in de tweede helft van je cyclus – na de eisprong. De klachten verdwijnen meestal zodra je ongesteld wordt. Na de menopauze (je laatste menstruatie) verdwijnt PMS definitief.
Hoe weet je of je PMS hebt?
Houd een cyclusdagboek bij: noteer minstens twee maanden lang hoe je je voelt vóór je menstruatie. Zo kun je patronen herkennen en die eventueel met je arts bespreken. PMS verdwijnt meestal bij de start van je menstruatie – blijven de klachten, dan is er mogelijk iets anders aan de hand.
Wat helpt tegen PMS?
1. Hormoontherapie
Hormonale anticonceptie (zoals de pil of pleister) kan helpen door de eisprong te onderdrukken. Soms wordt de pil zonder stopweek genomen voor een stabieler hormoonniveau.
2. Antidepressiva
Bij ernstige emotionele klachten kan je arts een SSRI voorschrijven. Alleen als andere behandelingen onvoldoende effect hebben.
3. Pijnstillers
Ibuprofen, Naproxen of Paracetamol kunnen helpen bij lichamelijke klachten. Vermijd ASA bij hevige menstruatiebloedingen.
4. Diuretica (plaspillen)
Bij veel vochtretentie kunnen bepaalde vochtafdrijvende middelen verlichting geven.
5. Ontspanning & therapie
Yoga, meditatie, acupunctuur, cognitieve gedragstherapie: alles wat je helpt ontspannen en je emoties beter leert hanteren kan een positief effect hebben.
6. Beweging
Regelmatige sport helpt om vocht af te voeren, krampen te verminderen en je stemming te verbeteren door de aanmaak van endorfines.
7. Voeding
Minder zout, cafeïne, suiker, alcohol en bewerkte voeding kan al helpen. Kies voor een dieet rijk aan B-vitamines, calcium, magnesium, vitamine D en omega 3-vetzuren.
8. Kruidenmiddelen
Monnikspeper (chasteberry) en Sint-Janskruid worden vaak gebruikt tegen PMS-klachten. Let wel op mogelijke bijwerkingen of interacties met andere medicatie.
10 tips om PMS te verlichten
- Eet bewust: kies voor voeding rijk aan vitamines en mineralen
- Beperk prikkels zoals alcohol, suiker en cafeïne
- Drink voldoende water
- Beweeg regelmatig, ook bij weinig energie
- Plan rustmomenten in
- Doe iets creatiefs of ontspannends
- Gebruik warmte tegen krampen
- Zorg voor voldoende slaap
- Praat met mensen die je vertrouwt
- Neem jezelf serieus – je klachten zijn echt
Veelgestelde vragen over PMS
Hoe weet ik zeker dat ik PMS heb?
Door je klachten te volgen in een cyclusdagboek. Treedt het steeds op in de tweede helft van je cyclus en verdwijnt het bij je menstruatie? Dan is het waarschijnlijk PMS.
Wanneer zijn PMS-klachten het ergst?
Meestal 3 tot 10 dagen voor de menstruatie. Rond de eisprong begint het, met een piek vlak voor je ongesteld wordt.
Wat helpt het beste tegen PMS?
Dat verschilt per persoon. Hormonale anticonceptie, voeding, beweging en ontspanning kunnen allemaal helpen. Soms zijn antidepressiva nodig.
Op welke leeftijd komt PMS voor?
PMS kan op elke leeftijd voorkomen, zolang je menstrueert. Het komt vaak opzetten vanaf je dertiger jaren en kan toenemen richting de overgang.
Conclusie: je bent niet gek – je hebt PMS
PMS is geen aanstellerij. De klachten zijn écht, en je hoeft er niet zomaar mee te leven. Gelukkig zijn er veel manieren om ze te verlichten. Hoe beter je je eigen lichaam leert kennen, hoe beter je ermee om kunt gaan. Jij hebt de regie – ook als je cyclus even anders beslist.
